جمهوری فدرال سوسیالیست یوگسلاوی کشوری در شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپا و در ساحل دریای آدریاتیک بود. بیشتر سرزمینهای این کشور کوهستانی، پیر است و حداکثر ارتفاع این کشور ۲۵۲۲ متر از سطح دریاست در این کشور، کشاورزی در دره رود دانوب جریان دارد. این کشور منابع بوکسیت، زغال سنگ و سرب و مس و روی دارد. یکی از مهمترین منابع درآمد این کشور به ویژه در سواحل دریای آدریاتیک که جزء ناحیه مونته نگرو است، توریسم بود. این کشور امروزه به هفت کشور صربستان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، اسلوونی، مقدونیه، مونتهنگرو و کوزوو تقسیم شدهاست.
تاریخ
در قرن چهارم قبل از میلاد در شبه جزیره بالکان، اقوام ایلیریایی، تراکیایی، پانونیایی و چند گروه از یونانیها ساکن شدند.
۶۰۰ سال بعد، رومیها، ایلیریاییها را شکست دادند و سرزمین شان را تصاحب کردند و شهرهای مورسا (اوسییک امروزی) و سینگیدونوم (بلگراد امروزی) را ساختند. زمانی که امپراتوری روم به دو بخش تقسیم شد، یوگسلاوی در مرز بین آن دو قرار گرفت. در همان دوران مردم این نواحی مسیحی شدند. اما وقتی قدرت امپراتوری روم ضعیف شد، همه گونه اقوام مختلف از هونها و آوارها گرفته تا بلغارها و اسلاوها تقییر و تخولاتی به این نواحی دادند. در دوران تاریکی (سدههای میانه)، دولتهای فئودال محلی، امور این نواحی را اداره میکردند. در همان دوران بوسنی را امپراتوری مجار تصرف کرد و مقدونیه بین بیزانس و بلغارستان تقسیم شد. در اواسط قرن یازدهم، صربستان از بیزانس جدا شد و واتیکان به حاکمان صربستان مقام پادشاهی داد. اوج قدرت تاریخی صربستان در ۱۳۳۱ تا ۱۳۵۵ میلادی است که استفان دوشان پادشاه آن جا بود. در زمان حکومت عثمانی بخش عمده شبه جزیره بالکان در اختیار حکومت اسلامی بودهاست.
او آلبانی و مقدونیه را ضمیمة صربستان کرد. اواسط قرن چهاردهم، عثمانیها به بالکان رسیدند و صربها و بوسنیاییها مجبور به مهاجرت به روسیه شدند. در ۱۳۹۵ مقدونیه، در ۱۴۶۳ بوسنی، در ۱۴۶۵ هرزه گوین و سرانجام در ۱۵۲۶ تمام یوگسلاوی امروزی را ترکان عثمانی فتح کردند.
حکمرانی ترکها بر یوگسلاوی ۳۸۹ سال طول کشید. اما در همان زمان، کرواسی، اسلوونی و دالماسی هم مناطقی بودند که خاندان هاپسبورگ، ضمیمهٔ امپراتوری خویش اتریش کرده بودند. جنگ روس و عثمانی که در دهه ۱۷۶۰ آغاز شد، موجب ضعف عثمانی شد. اتریش هم بالکان را تصرف کرد و نواحی اشغالی را به مرور مستقل کرد. صربستان در ۱۸۲۹ مستقل شد، اما پذیرش این استقلال تا ۱۸۷۸ طول کشید. در جنگهای بالکان در ۱۹۱۲ و ۱۹۱۳ اوضاع به شدت به هم ریخته بود بود؛ تا این که صربها که از زیاده خواهی اتریشیها شاکی بودند، ولیعهد این کشور و همسرش را در ۱۹۱۴ در سارایوو ترور کردند؛ جرقه کوچکی که جنگ خانمان سوز اول جهانی را به راه انداخت. نتیجه این جنگ، انحلال امپراتوری اتریش ـ مجار بود و از پس آن، صربستان، کرواسی، اسلوونی، مونته نگرو، بوسنی و هرزگوین در سال ۱۹۲۹ یک کشور تشکیل دادند و نام یوگسلاوی به معنی اسلاوهای جنوبی را بر آن گذاشتند. اما عملاً صربها حکومت را در اختیار داشتند. الکساندر کاراژرژویچ با نام الکساندر اول تاج گذاری کرد. در آخر نیز کرواتها الکساندر اول را ترور کردند. در ۱۹۴۱ که ارتش نازی به یوگسلاوی رسید، خاندان سلطنتی فرار کردند. اما ژنرال میخاییلویچ در رأس سلطنتطلبها به همراه یوسیپ بروز تیتو در رأس کمونیستها با نبردهای پارتیزانی در مقابل ارتش رایش سوم مقاومت میکردند که بالاخره تیتو در ۱۹۴۵ پیروز شد. آلمانیها را اخراج کرد، پادشاه را خلع کرد و حکومت جمهوری فدراتیو خلق یوگسلاوی را بنیان نهاد. در ۱۹۴۶ شش جمهوری خودمختار تحت نظارت حکومت مرکزی و حزب کمونیست که تیتو رئیس آن بود، شکل گرفت. در ابتدا روابط خوبی بین یوگسلاوی و شوروی شکل گرفت، اما تیتو که معتقد بود رهبران شوروی به مرامنامه خلق خیانت میکنند، با آنها دچار مشکل شد و عملاً در مقابل استالین ایستاد. او به همراه جمال عبدالناصر، جواهر لعل نهرو و سوکارنو جنبش عدم تعهد را بنیان نهاد. او سرانجام در ۱۹۸۰ درگذشت.
مرگ تیتو که خود کروات بود، زخمهای کهنه را باز کرد. بالکان فقط در دوران تیتو آرامش به خود دیده بود. پس از مرگ وی آشوبها و درگیریها شروع شد. وقتی در ۱۹۸۹ روابط بین یوگسلاوی و آلبانی بر سر ناحیه کوزوو تیره شد، آن جرقه زده شد. بحران اقتصادی، تورم خردکننده سال ۱۹۸۹ و تنشهای مذهبی مسلمانان و کاتولیکها، حزب کمونیست را ضعیف کرد. کرواسی و اسلوونی اولین کشورهایی بودند که اعلام استقلال کردند. در آوریل ۱۹۹۲، پارلمان صربستان و مونته نگرو، باقی ماندهٔ یوگسلاوی را یوگسلاوی نامید. اما جنگ بین جدایی طلبان بوسنی و هرزگوین و نیروهای فدرال (صربها) شدت گرفت و سرانجام اتحادیه اروپا بوسنی و هرزگوین را به رسمیت شناخت. آشوبها در کوزوو به جنایت جنگی تبدیل شد و سرانجام با دخالت نظامی آمریکا پایان یافت. اما رئیس جمهور مونته نگرو رفراندومی برگزار کرد و این قسمت را هم از صربستان جدا کرد. کوزوو هم پس از جنگ ناتو علیه یوگسلاوی استقلال یافت.
جمهوریهای تشکیلدهنده
جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی، از ۶ جمهوری سوسیالیستی و ۲ استان خودمختار سوسیالیستی تشکیل میشد